Masz las lub grunt do zalesienia i chcesz go sprzedać? Przylegający do Lasów Państwowych lub znajdujący się w pobliżu gruntów LP? Sprawdź w zasięgu jakiego nadleśnictwa znajduje się grunt,  ustal numer działki ewidencyjnej. Sprawdź czy las/grunt spełnia warunki. Skontaktuj się z nadleśnictwem, przedstaw mu ofertę sprzedaży. Nadleśnictwo oceni przydatność oferowanego gruntu i zleci rzeczoznawcy wycenę wskazanej działki oraz zaproponuje cenę nabycia. Kupując nowe grunty, Lasy Państwowe realizują założenia Krajowego Programu Zwiększania Lesistości, opracowanego przez Instytut Badawczy Leśnictwa. Do 2050 roku lesistość Polski zwiększy się do 33 proc., tym samym zwiększy się bezpieczeństwo klimatyczne kraju.

Zasady skupu gruntów pod nowe lasy wyjaśnia krótki przewodnik:
Jestem zainteresowany sprzedażą. Co mam zrobić?

Przede wszystkim ustalić w zasięgu administracyjnym jakiego nadleśnictwa leży nieruchomość. Sprawdzić czy las/grunt spełnia warunki skupu gruntów. Skierować ofertę do nadleśnictwa, precyzyjnie opisując działkę: wskazując dokładny adres ewidencyjny. Wcześniejszego uregulowania wymagają też sprawy własnościowe, jak np. dziedziczenie.

Jakimi gruntami będą zainteresowane Lasy Państwowe?

Rodzaj gruntów i warunki ich zakupu określa ustawa o lasach. Art. 37 wymienia, że Lasy Państwowe mogą nabyć „lasy, grunty przeznaczone do zalesienia lub inne grunty lub nieruchomości, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami gospodarki leśnej i nie narusza interesu Skarbu Państwa”. W praktyce, przede wszystkim będą to grunty sąsiadujące z obszarami zarządzanymi przez Lasy Państwowe, przylegające do nich – ze względu na możliwość prowadzenia gospodarki leśnej oraz takie, gdzie istnieje możliwość zniesienia współwłasności lub regulacji przebiegu granicy polno-leśnej. Zdarzają się sytuacje, w których w sąsiedztwie lub nawet wewnątrz terenu zarządzanego przez Lasy Państwowe usytuowane są enklawy innej własności. Z takimi sytuacjami mamy do czynienia głównie na Mazowszu i w Polsce wschodniej. Status gruntów można zweryfikować w internetowym Banku Danych o Lasach – https://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/

Ile zapłacą nadleśnictwa?

Cena zakupu jest uzależniona od wielu czynników, m.in. od położenia i kształtu działki, gatunków drzew, które na niej rosną, wieku drzewostanu i stanu sanitarnego. Każdy zakup na rzecz Skarbu Państwa poprzedza wycena rzeczoznawcy majątkowego.

Mówiąc o krajowych zasobach leśnych należy przede wszystkim przytoczyć dwa główne wskaźniki- lesistość i zasobność. Lesistość to procent pokrycia powierzchni kraju przez lasy, zasobność to z kolei przeciętna objętość masy drzewnej na jednostkę powierzchni, wyrażana w m3 na hektar. Pierwszy z wymienionych wskaźników osiągnął w Polsce 30%, drugi zaś 290 m3/ha. Dużo to czy mało? Jak wypadamy w tym względzie na tle Europy i świata?

Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Obecnie lasy rosną w Polsce na ponad 9,2 mln ha, co odpowiada lesistości 30 proc. powierzchni kraju. Z tego 7,15 mln ha to lasy państwowe. Wartość ta robi jeszcze większe wrażenie jeśli odniesiemy ją do lesistości kraju w dniu zakończenia II wojny światowej, wówczas jedynie 20,8% powierzchni Polski było pokryte lasami. Można więc powiedzieć, że trzy pokolenia Polaków, w niecałe stulecie zalesiły 9% powierzchni swojego kraju! Według Polityki Leśnej Państwa – strategicznego dokumentu opisującego kierunki rozwoju polskich lasów, w 2050 roku mamy osiągnąć lesistość na poziomie 33% powierzchni kraju.

Lesistość Polski wynosząca 30% (w stosunku do powierzchni lądowej) jest zbliżona do przeciętnej lesistości świata (30,6%). Lesistość naszego kraju jest także zbliżona do lesistości Europy (bez Rosji) wynoszącej 32,2% oraz Ameryki Północnej (33%). Jest ona natomiast zdecydowanie niższa od lesistości Ameryki Południowej (49%), Europy razem z Rosją (44,7%) i Ameryki Środkowej (38%). Lesistość Polski jest natomiast zdecydowanie wyższa niż lesistość całej Afryki (23%), Azji (19%) oraz Oceanii (23%).

Najważniejsze jednak, że zarówno lesistość Polski, jak i Europy od lat wzrasta. Jest to niestety wyjątkiem w kontekście innych kontynentów, gdzie trwa de facto deforestacja (wylesienie). Najsilniej proces ten dotyka Amerykę Południową. Tymczasem polskie prawo gwarantuje, że każdy las jest odnawiany przez sadzenie lub z wykorzystaniem odnowienia naturalnego w czasie 5 lat od wycięcia, w praktyce zrównoważonej gospodarki leśnej dużo szybciej.

Wracając jednak do lesistości Polski, warto podkreślić, że dziś myślimy już o perspektywie 2050 roku i wspomnianych 33%, stąd w Lasach Państwowych w ostatnim roku nastąpiła intensyfikacja programu skupu gruntów.

W tym miejscu trzeba podkreślić, że w naszym kraju większością lasów (77 proc.) zarządza Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe i to głównie na tej instytucji spoczywa obowiązek realizacji założeń strategii wzrostu lesistości. Blisko 1,8 mln ha, czyli ponad 19 proc. lasów w Polsce, należy do osób prywatnych.

Zasady akcji powiększania zasobów leśnych przez Lasy Państwowe, reguluje Zarządzenie nr 79 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z 30 grudnia 2021 roku. W tym roku poszczególni nadleśniczowie mieli za zadanie aktywnie promować ofertę zakupów. Zarządzenie wskazuje też na źródło finansowania zakupu gruntów. Są nim własne fundusze nadleśnictwa lub, w przypadku ich braku, środki pochodzące z funduszu leśnego, czyli specjalnego, wspólnego instrumentu finansowego, do którego część zysku wpłacają wszystkie jednostki Lasów Państwowych.

Podstawowe zasady skupu gruntów pod nowe lasy, czyli co ma zrobić właściciel lasu lub gruntu przeznaczonego do zalesienia by odsprzedać go Lasom Państwowym?

Przede wszystkim ustalić w zasięgu administracyjnym jakiego nadleśnictwa leży nieruchomość. Skierować ofertę do nadleśnictwa, precyzyjnie opisując działkę: wskazując dokładny adres ewidencyjny. Wcześniejszego uregulowania wymagają też sprawy własnościowe, jak np. dziedziczenie.

Rodzaj gruntów i warunki ich zakupu określa ustawa o lasach. Art. 37 wymienia, że Lasy Państwowe mogą nabyć „lasy, grunty przeznaczone do zalesienia lub inne grunty lub nieruchomości, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami gospodarki leśnej i nie narusza interesu Skarbu Państwa”.

Szczególnie istotną wartość mają grunty, które bezpośrednio przylegają do obszaru zarządzanego przez Lasy Państwowe, oraz takie, gdzie istnieje możliwość zniesienia współwłasności lub regulacji przebiegu granicy polno-leśnej. Zdarzają się sytuacje, w których w sąsiedztwie lub nawet wewnątrz terenu gospodarowanego przez Lasy Państwowe usytuowany są enklawy innej własności. Z takimi sytuacjami mamy do czynienia głównie na Mazowszu i w Polsce wschodniej. Status gruntów można zweryfikować w internetowym Banku Danych o Lasach - www.bdl.lasy.gov.pl/portal/.

Drugi z przywołanych na wstępie wskaźników też dobitnie wskazuje na fakt, że polskie lasy są bardziej zasobne niż przed laty. Dość powiedzieć, że w 1945 roku, na hektarze rosło przeciętnie o blisko 100 m3 mniej drzew! Oczywiście był to głównie skutek rabunkowej działalności okupantów, a wcześniej zaborców.

Dziś zasobność na poziomie 290 m3/ ha, stawia nas w czołówce na kontynencie europejskim, gdzie największą zasobnością lasów charakteryzują się lasy Europy Środkowo-Zachodniej (238 m3/ha) oraz Środkowo-Wschodniej (237 m3/ha), a najniższą Europy Południowo-Zachodniej (90 m3/ha) i Rosji (101 m3/ha). Przeciętna zasobność lasów Europy wynosi 163 m3/ha.

Skąd tak szczegółowe dane dotyczące wymienionych wskaźników?

Okazuje się jednak, że lasy są dziś, wbrew obiegowemu przekonaniu, że „w lesie drzewa niepoliczone”, dokładnie zinwentaryzowane i opisane, zarówno pod kątem parametrów ilościowych, jak i jakościowych. Odpowiada za to program Wielkoobszarowej Inwentaryzacji Stanu Lasu, którego kolejne cykle realizowane są w latach 2005-2009, 2010-2014, 2015-2019, 2020-2024 finansowany ze środków Lasów Państwowych – funduszu leśnego. W okresie tym polskie lasy zostały, przy użyciu nowoczesnych technologii dokładnie pomierzone oraz skatalogowane.

Dziś takie dokładne pomiary nie stanowią problemu mając do dyspozycji system informacji przestrzennej, działający w oparciu o dane GPS czy zdjęcia lotnicze, oraz programy komputerowe dokonujące szybkiej analizy danych.

Co ciekawe wszystkie te informacje są dostępne bezpłatnie dla każdego zainteresowanego. Wyniki Wielkoobszarowej Inwentaryzacji Stanu Lasu, Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej zebrało w specjalny raport, który został opublikowany w sieci. Szczegółowe zaś dane dotyczące poszczególnych fragmentów lasu w wybranej okolicy można sprawdzić w Banku Danych o Lasach.

BDL to rozbudowany system informatyczny gromadzący, przetwarzający i udostępniający informacje dotyczące lasów wszystkich form własności na terenie Polski. Bank dostarcza informacji na potrzeby statystyki publicznej, krajowej jak międzynarodowej, a także planowania przestrzennego.

W systemie są gromadzone opisy taksacyjne z dokumentacji urządzeniowej dla lasów wszystkich form własności, informacje z opracowań siedliskowych i fitosocjologicznych, a także dane z Wielkoobszarowej Inwentaryzacji Stanu Lasów, z zakresu gospodarki łowieckiej, informacje o pożarach w lasach i wiele innych informacji dotyczących terenów leśnych.

Bank Danych o Lasach udostępnia swoje zasoby poprzez stronę www.bdl.lasy.gov.pl, a także specjalną aplikację na smartfon – mBDL.

Głównymi elementami są mapa interaktywna, pomagająca lokalizować obszar, którym jesteśmy zainteresowani oraz kreator zestawień dot. danych źródłowych.

Ponadto udostępniane są tam publikacje z zakresu szeroko pojętego leśnictwa, jak np. Raport o stanie lasów, kolejne roczniki Leśnictwa przygotowane przez Główny Urząd Statystyczny czy Aktualizacja stanu lasu przygotowywana corocznie w ramach prac nad BDL.

W ramach portalu BDL funkcjonuje również system automatycznego pobierania danych o aktualnych wydzieleniach leśnych w zarządzie poszczególnych nadleśnictw PGL LP.